هوش مصنوعی و آینده آموزش: آیا مدارک دانشگاهی در حال منسوخ شدن هستند؟
در گزارشی خبری در کارینا وب، به بررسی دیدگاههای جد طریفی، یکی از بنیانگذاران تیم هوش مصنوعی مولد در گوگل، میپردازیم. طریفی معتقد است که با توجه به پیشرفت سریع هوش مصنوعی، پیگیری مدارک تحصیلی پیشرفتهای مانند دکترا، پزشکی و حقوق ممکن است به معنای “دور ریختن” سالها از زندگی باشد. او میگوید که در مدت زمانی که یک دانشجو برای گرفتن مدرک دکترا وقت میگذارد، خودِ هوش مصنوعی به قدری پیشرفت خواهد کرد که بسیاری از مسائل حل شده و نیاز به تخصصهای فعلی از بین خواهد رفت.
هشدارهای بزرگان فناوری
این دیدگاه با نظرات دیگر رهبران دنیای فناوری همسو است. سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، میگوید که مدلهای جدید هوش مصنوعی شرکتش، مانند GPT-5، میتوانند عملکردی معادل متخصصان در سطح دکترا داشته باشند. همچنین، بیل گیتس اعتراف کرده است که سرعت توسعه هوش مصنوعی حتی او را هم شگفتزده کرده است. در همین حال، مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، نیز این نگرانی را مطرح کرده که کالجها دیگر مردم را برای شغلهای امروزی آماده نمیکنند و به همین دلیل، شاید دیگر رفتن به کالج برای همه ضروری نباشد.
مسیر شغلی جایگزین
جد طریفی، که خود در سال ۲۰۱۲ مدرک دکترای هوش مصنوعی خود را دریافت کرده، پیشنهاد میکند که به جای دنبال کردن یک مدرک کلی، بهتر است بر روی موضوعات تخصصیتری که با هوش مصنوعی در هم تنیدهاند، مانند “هوش مصنوعی برای زیستشناسی”، تمرکز کرد. او میگوید: “آموزش عالی به شکلی که میشناسیم، در آستانه منسوخ شدن است.” به جای جمعآوری مدارک، موفقیت در آینده در گرو پرورش دیدگاههای منحصر به فرد، هوش هیجانی و ایجاد ارتباطات عمیق انسانی خواهد بود.
این دیدگاه به ویژه برای مشاغلی مانند پزشکی و وکالت که دورههای تحصیلی طولانی دارند، نگرانکننده است. طریفی میگوید که اطلاعاتی که در دانشکدههای پزشکی آموزش داده میشود، اغلب منسوخ و مبتنی بر حفظ کردن است، در حالی که هوش مصنوعی به سرعت میتواند این دانش را در اختیار افراد قرار دهد.
چالشهای دانشگاهی و بازار کار
با وجود هشدارهای طریفی، در حال حاضر، مسیر شغلی برای دانشجویان دکترای هوش مصنوعی همچنان قوی است. بر اساس گزارش MIT، حدود ۷۰٪ از دانشجویان دکترای هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳ به بخش خصوصی پیوستهاند. این روند، برخی از رهبران دانشگاهی را نگران “فرار مغزها” کرده است، زیرا بسیاری از متخصصان به جای تدریس به نسل بعدی، جذب شرکتهای فناوری میشوند. به عنوان مثال، یکی از دانشجویان دکترای دانشگاه شیکاگو با وجود نداشتن سابقه کار، پیشنهاد شغلی با درآمد “ششرقمی بالا” را از ByteDance دریافت کرد و تحصیل را رها کرد. این نشان میدهد که بازار کار برای این متخصصان چقدر داغ است، اما در عین حال این سوال را مطرح میکند که آینده چه کسی باید به نسلهای بعدی آموزش دهد؟
این گزارش نشان میدهد که جامعه در حال گذار از یک مدل سنتی آموزش به سمت مدلی است که در آن مهارتهای انسانی و تواناییهای منحصر به فرد اهمیت بیشتری پیدا میکنند. آیا زمان آن رسیده که در مورد ارزش مدرکهای دانشگاهی تجدید نظر کنیم؟
منبع: fortune.com